باشگاه فوتبال پاس تهران

باشگاه فوتبال پاس تهران، یک باشگاه فوتبال است که در سال ۱۳۳۲ در شهر تهران، ایران بنیانگذاری شده‌است. پاس پیش از سال ۱۳۴۲ شهربانی نام داشت. تیم فوتبال بزرگسالان این باشگاه در رسماً در تاریخ ۱۹ خرداد ۱۳۸۶^[۳] فروپاشید و به شهر همدان منتقل شد. باشگاه فوتبال پاس همدان، پس از این انتقال هم اکنون در جام خلیج فارس به میدان می‌رود؛ و باشگاه پاس تهران همچنان در رده تیم‌های پایه فعال است و در لیگ فوتبال امیدهای تهران تیم دارد.^{[۶][۷][۸][۹]} در روزهای آغازین سال ۱۳۸۸، خبر بازگشت پاس به تهران تکذیب شد.^[۱۰]پلیس ایران بود و آن را نماد ورزش پلیس می‌دانستند.^[۶][۱۱] مالک این باشگاه از تاسیس تا فروپاشی

باشگاه پاس یکی از قدیمی‌ترین و پرافتخارترین باشگاه‌های فوتبال در ایران بود. پاس با ۵ قهرمانی در لیگ فوتبال ایران پس از پرسپولیس و استقلال، سومین باشگاه پرافتخار این جام است و در زمان حیات خود همراه استقلال دومین باشگاه پرافتخار این جام بود. بیشتر شهرت این باشگاه در پی قهرمانی در جام باشگاه‌های آسیا در سال ۱۹۹۳ است. پاس ۴ بار نیز تا نیمه‌نهایی جام حذفی پیش رفت، اما هرگز نتوانست به دیدار پایانی برسد.^[۱۲]

ورزشگاه خانگی پاس ورزشگاه شهید دستگردی بود که در شهرک اکباتان تهران قرار دارد.

تاریخچه

بنیانگذاری و دو دهه نخست (۱۳۵۲-۱۳۳۲)

باشگاه شهربانی تهران در سال ۱۳۳۲ به دست عده‌ای از افسران پلیس تهران و دانشجویان دانشکده افسری، به رهبری سروان اسداللهی بنیانگذاری شد. این تیم که نخستین تمرین‌های خود را در زمین دانشکده افسری انجام داد و متشکل از دانشجویان دانشکده افسری بود، در همان سال ۱۳۳۲ به مقام نایب قهرمانی مسابقات قهرمانی نیروهای مسلح دست یافت. در آن زمان مربی تیم شهربانی بهمن شهیدی بود.^[۲]

در ۱۷ تیر ۱۳۴۲، با تلاش سروان فریدون صادقی و جمعی دیگر از دوستداران ورزش در پلیس، باشگاه با نام پاس به ثبت رسید.^[۲]

نخستین بازی رسمی پاس در سال ۱۳۴۳ برابر تیم فوتبال کوروش انجام شد. بازیکنان پاس در آن بازی فرامرز ظلی، حسن حبیبی، محمد رنجبر، حشمت مهاجرانی، محمدعلي مالکيان، رسولی، یزدانیان، محمدمعییریان، محمود یاوری، همایون شاهرخی، یینه‌ورزان و پرویز میرزاحسن بودند.^[۲] این بازی با نتیجه ۱-۱ پایان یافت و تک گل پاس _که نخستین گل رسمی تاریخ باشگاه بود_ را محمد معییریان به ثمر رساند.^[۱۳]

در سال ۱۳۴۵ اساسنامه باشگاه پاس به تصویب رسید. پاس پس از شرکت در مسابقات رسمی و غیررسمی مختلف آماده حضور در جام منطقه‌ای شد. پاس در دو سال حضور در جام منطقه‌ای، دو مقام نایب قهرمانی به دست آورد.^[۱۴] آن‌ها در سال ۱۳۴۹ پس از تاج^[۱۵] و در سال ۱۳۵۰ پس از پرسپولیس دوم شدند. در این سال محمد صادقی با ۸ گل بهترین گلزن پاس بود.^[۱۶]

دوران جام تخت جمشید (۱۳۵۷-۱۳۵۲)

جام تخت جمشید در سال ۱۳۵۲ تاسیس شد. این جام تا آن زمان معتبرترین جام فوتبال در ایران بود. پاس در تمامی ادوار این جام شرکت کرد و توانست در ۲ دوره آن به قهرمانی برسد. پس از این ۲ قهرمانی پاس همراه با پرسپولیس پرافتخارترین باشگاه لیگ فوتبال ایران بود. پاس پس از سومی در سال ۱۳۵۲، چهارمی در ۱۳۵۳ و تکرار سومی در ۱۳۵۴، دو سال متوالی (۱۳۵۵ و ۱۳۵۶) قهرمان جام تخت جمشید شد.^[۱۴][۱۷] در دهه ۱۹۷۰ میلادی (به جز دو سال نخست) کنفدراسیون فوتبال آسیا، جام باشگاه‌های آسیا را برگزار نمی‌کرد،^[۱۸] از این رو پاس در این جام شرکت نکرد.

در دوران جام تخت جمشید، حسن حبیبی مربی^[۲] و همایون شاهرخی کاپیتان^[۱۴] بودند. حبیب شریفی، اسماعیل نوربخش، محسن هوشنگی، مائیس میناسیان، مجید حلوایی، حسین کازرانی، ایرج دانایی‌فرد، مهدی دینورزاده، محمد صادقی و رضا قفلساز نیز بازیکنان کلیدی پاس در این سال‌ها بودند.^[۱۹][۲۰] جام تخت جمشید ۱۳۵۷، با انقلاب هم‌زمان شد و نیمه‌کاره ماند. پاس تا هفته سیزدهم این بازی‌ها چهارم بود و حسین فرکی، مهاجم پاس نیز آقای‌گل جام بود.^[۲۱]

دهه نخست بعد از انقلاب (۱۳۶۹-۱۳۵۸)

واپسین فصل پاس تهران (۱۳۸۶-۱۳۸۵)

پاس در آخرین سال حیات خود روزگار خوبی را سپری نکرد. پس از جدایی مصطفی دنیزلی، مجید جلالی که یک بار پاس را در فصل ۸۳-۸۲ به قهرمانی لیگ برتر رسانده بود، به عنوان مربی برگزیده شد.^[۲۴][۲۵] تا هفته چهاردهم، پاس با ۴ برد، ۴ مساوی و ۶ باخت در میان ۱۶ تیم در جایگاه یازدهم قرار داشت.^[۲۶] با وجود برد ۱-۰ برابر استقلال اهواز در هفته چهاردهم، جلالی دقایقی پس از بازی برکنار شد و همایون شاهرخی جایگزین وی شد.^[۲۷] این در حالی بود که غیاثی، مدیرعامل باشگاه پس از تغییر مربی اعلام کرد که جلالی هفته پیش برکنار شده بود.^[۲۸]

پاس با شاهرخی تا پایان فصل ۳ برد، ۹ تساوی و ۴ باخت دیگر به دست آورد و دهم شد.^[۲۹] آخرین بازی پاس برابر استقلال بود که با نتیجه ۱-۱ پایان یافت. مصطفی چترآبگون آخرین گلزن تاریخ پاس تهران بود.^[۳۰]

فروپاشی و انتقال به همدان

هم‌چنین ببینید: باشگاه فوتبال پاس همدان

پس از پایان فصل ۸۶-۸۵ باشگاه پاس تهران به شهر همدان منتقل شد.^[۳۱] در ابتدا خبرهایی درباره غیرقانونی بودن این انتقال منتشر شد،^{[۳۲][۳۳][۳۴]} سپس اعلام شد باشگاه بدون دریافت پول به شهدای همدان هدیه شده‌است.^[۳۱][۳۲] ابتدا قرار بود باشگاه با نام شهدای الوند همدان به همدان منتقل شود،^[۳۵] اما پاس همدان (مخفف پیروزی، استقامت، سرافرازی) نام گرفت.^[۳۶] بر اساس تفاهم‌نامه‌ای میان نیروی انتظامی و باشگ